Do podjęcia wspomnianej inicjatywy przyczyniła się przede wszystkim obserwacja zmian zachodzących w przestrzeni w ciągu ostatnich lat. Wciąż dostrzegalny jest duży problem niskiej jakości przestrzeni publicznych oraz brak ich dostosowania do potrzeb różnych grup użytkowników. Bariery architektoniczne stanowią jedną z przyczyn ograniczenia dostępności do usług oraz aktywności realizowanych w przestrzeni publicznej. Problem dotyczy zarówno istniejącego już zagospodarowania, jak i nowo realizowanych projektów. Ponadto, pomimo rosnących nakładów wspierających realizację przedsięwzięć zwiększających zdolności adaptacyjne do zmian klimatu oraz odporność na klęski żywiołowe, utrzymuje się niekorzystny trend stosowania w przestrzeni publicznej rozwiązań, które mogą wiązać się z negatywnymi skutkami klimatycznymi. W związku z tym należy podjąć działania na rzecz większej koordynacji realizowanych przedsięwzięć z polityką wdrażaną na poziomie krajowym, regionalnym oraz lokalnym.

Idea Pomorskiego Laboratorium Przestrzeni Publicznej wpisuje się w również inicjatywę Nowego Europejskiego Bauhausu (NEB) – inicjatywę, będącą realizacją założeń Europejskiego Zielonego Ładu w przestrzeni mieszkalnej. NEB w zamyśle ma łączyć wszystkie zainteresowane inicjatywą podmioty oraz osoby i ułatwiać ich komunikację, wymianę myśli oraz doświadczeń wszystkich środowisk społecznych i zawodowych zaangażowanych w działania na rzecz przestrzeni, efektem czego mają być innowacyjne rozwiązania dla złożonych problemów społecznych.

Również w koncepcji przedsięwzięcia Pomorskie Laboratorium Przestrzeni Publicznej duży nacisk położony został na kwestie edukacji oraz wymiany doświadczeń i koordynacji działań różnych podmiotów. Na inicjatywę tę składa się pięć modułów obejmujących szereg wzajemnie powiązanych i uzupełniających się działań:

1. Zespół SWP ds. przestrzeni publicznej, który stanowił będzie swego rodzaju platformę współpracy mającą na celu zwiększenie koordynacji wszystkich działań dotyczących przestrzeni publicznej prowadzonych wewnątrz struktury województwa;
2. Standardy kształtowania przestrzeni publicznych, wypracowane we współpracy z ekspertami zewnętrznymi, stanowiły będą podstawę do wdrożenia kryteriów oceny i wyboru rozwiązań realizowanych w przestrzeni publicznej przez podmioty publiczne oraz za ich pośrednictwem;
3. Liderzy Przestrzeni Publicznej, dla których zostanie przygotowany i wdrożony program szkoleń dostosowany do potrzeb samorządów lokalnych, tak aby w sposób systemowy wspierać podnoszenie kompetencji gmin w zakresie kształtowania przestrzeni publicznej;  
4. Edukacja Przestrzenna, w formie działań edukacyjnych skierowanych dla różnych grup wiekowych i prowadzonych w ramach działalności instytucji kultury zlokalizowanych w różnych częściach regionu;
5. Popularyzacja wiedzy i promocja dobrych praktyk, jako skoordynowanie i rozszerzenie prowadzonych już przez samorząd województwa działań związanych z inspirowaniem i promowaniem najlepszych rozwiązań, czy to poprzez konkursy, czy warsztaty i seminaria, a także prowadzenie dedykowanych szeroko pojętym kwestiom przestrzeni profilom w mediach społecznościowych.