Uroczystą galą odbywającą się w ubiegły piątek, 12 kwietnia 2024 roku w siedzibie Instytutu Kultury Miejskiej, podsumowaliśmy drugą edycję Pomorskiej Akademii Planowania Przestrzeni Publicznej. W bieżącej edycji udział wzięło trzydziestu dziewięciu studentów z czterech gdańskich uczelni, którzy w ostatnich miesiącach pracowali nad koncepcjami zagospodarowania terenu po dawnej cukrowni w Pelplinie. Wydarzenie było okazją do wręczenia wszystkim uczestnikom certyfikatów Marszałka Województwa Pomorskiego oraz uhonorowania wyróżnionych prac i wręczenia nagrody specjalnej Burmistrza Miasta i Gminy Pelplin.

Pomorska Akademia Planowania Przestrzeni Publicznej jest inicjatywą Samorządu Województwa Pomorskiego zapoczątkowaną w 2019 roku. W tej edycji do udziału w niej zaproszone zostały Związek Uczelni w Gdańsku imienia Daniela Fahrenheita, wraz z wchodzącymi w jego skład Politechniką Gdańską, Uniwersytetem Gdańskim oraz Gdańskim Uniwersytetem Medycznym, oraz Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku. Rozpoczęła się ona we wrześniu ubiegłego roku od tygodniowych warsztatów w Pelplinie. W ich trakcie studenci zostali zakwaterowani w Collegium Marianum, czyli dziewiętnastowiecznej szkole katedralnej. W tym czasie uczestnicy zapoznawali się z terenem projektowym i jego uwarunkowaniami rozpoczynając prace w siedmiu interdyscyplinarnych grupach warsztatowych. Zagadnienie projektowe zostało wyłonione w otwartym naborze zorganizowanym przez Samorząd Województwa Pomorskiego, w którym udział wzięło kilkanaście gmin z terenu naszego województwa. Województwo było również fundatorem specjalnych stypendiów dla każdego z uczestników projektu.

Punktem wprowadzającym do ubiegłotygodniowego wydarzenia była dyskusja przedstawicieli środowiska projektowego poświęcona kształtowaniu przestrzeni w kontekście wyzwań kryzysu klimatycznego. Wzięli w niej udział Monika Arczyńska, architektka i wykładowczyni akademicka prowadząca działalność projektową w zakresie urbanistyki, Natalia Balcerzak, prezeska Stowarzyszenia Architektów Rzeczypospolitej Polskiej Oddział Wybrzeże oraz Jakub Szczęsny, architekt, autor instalacji architektonicznych w przestrzeni publicznej. Prowadzącym dyskusję był natomiast redaktor Michał Tokarczyk. Paneliści w toku dyskusji przedstawiali jak na przestrzeni lat zmieniało się podejście do uwarunkowań klimatycznych, podkreślając jednocześnie, że od kilku lat obserwujemy zmianę paradygmatu w zakresie wyzwań zawodu architekta i odejście od projektów w dużej skali na rzecz projektów o charakterze lokalnym. Ich przemyślenia i wskazówki stanowiły cenny wkład dla przyszłej drogi zawodowej uczestników Akademii.

Współpracę poszczególnych uczelni oraz reprezentujących je studentów i nauczycieli akademickich przybliżyła profesor Adriana Zaleska-Medynska, Dyrektorka Związku Uczelni Fahrenheita, która podkreślała wartość wynikającą z interdyscyplinarnej współpracy oraz integracji środowisk akademickich, mającą szczególne znaczenie w kontekście procesu planowania przestrzennego i urbanistyki. Charakter i specyfikę tej współpracy przybliżyła natomiast profesor Magdalena Podwojewska z Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej, która pełniła rolę koordynatorki merytorycznej ze strony współpracujących uczelni w trakcie warsztatów w Pelplinie oraz semestru akademickiego w toku prowadzonych zajeć.

W trakcie wydarzenia specjalne certyfikaty uczestnictwa w Pomorskiej Akademii Planowania Przestrzeni Publicznej wręczył studentom w imieniu Marszałka Województwa Pomorskiego Wicemarszałek Leszek Bonna. W ramach swojego wystąpienia podkreślał, że na przestrzeni dwudziestu pięciu lat funkcjonowania samorządu regionalnego kształtowanie przestrzeni było postrzegane w przede wszystkim w kontekście wpływu na aktywność społeczną i zawodową. Wymaga to odpowiednich kompetencji merytorycznych od osób odpowiedzialnych za jej kształtowanie.

Komisja składająca się z opiekunów reprezentujących poszczególnych organizatorów Pomorskiej Akademii Planowania Przestrzeni Publicznej wyróżniła również dwie spośród siedmiu prac, które w szczególny sposób wyróżniały się pod względem proponowanych rozwiązań. Wyróżnienia wraz z Wicemarszałkiem Leszkiem Bonną wręczyli zespołom rektorzy poszczególnych uczelni: profesor Marcin Gruchała z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, profesor Krzysztof Wilde z Politechniki Gdańskiej, profesor Piotr Stepnowski z Uniwersytetu Gdańskiego oraz profesor Krzysztof Polkowski z Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.

Równorzędne wyróżnienia otrzymały dwa projekty, którymi były „Osada Horyzont” oraz „Stacja Cukrownia”. Projekt “Osada Horyzont” autorstwa Aleksandry Bartosińskiej (PG), Marty Idczak (UG), Agaty Karczewskiej (GUMed), Patryka Mrozka (UG), Darii Szczygielskiej (GUMed) oraz Michaliny Śliwskiej (PG) został doceniony za wysoki poziom i dojrzałość opracowania, rozwiązania projektowe sprzyjające wysokiej jakości życia, umiejętne wykorzystanie walorów krajobrazowych i właściwe dostosowanie do skali miasta, wielowymiarową koncepcję – od przekształceń w skali miasta, poprzez rozwiązania architektoniczne, do detalu małej architektury, a także wykorzystanie potencjału przyrodniczego oraz etapowanie inwestycji z uwzględnieniem uwarunkowań lokalizacyjnych.

Projekt “Stacja Cukrownia” autorstwa Rafała Baranowskiego (PG), Doriana Bronikowskiego (GUMed), Patrycji Głuchowskiej (UG), Alicji Majewskiej (GUMed) oraz Mai Paprockiej (PG) otrzymał z kolei wyróżnienie za odważne i kreatywne decyzje projektowe, stworzenie przestrzeni o znaczeniu ponadlokalnym, przyciągającej nowych mieszkańców i inwestorów, wprowadzenie nowej oferty kulturalnej i turystycznej jako potencjału ekonomicznego rozwoju miasta, a także wykreowanie nowoczesnej, architektonicznej ikony miasta w celu uatrakcyjnienia jego wizerunku.

Gospodarzem tegorocznej edycji Akademii była Gmina Pelplin. Nagrodę specjalną za projekt pod nazwą „Szlak Cukrowy” wręczył Mirosław Chyła, Burmistrz Miasta i Gminy Pelplin, w obecności Wiceburmistrza Krzysztofa Adamczyka oraz Kierowniczki Referatu Gospodarki Przestrzennej i Środowiska Anny Ziółkowskiej. Praca została wyłoniona głosami mieszkańców w plebiscycie internetowym zorganizowanym przez Urząd Miasta i Gminy Pelplin.

Pomorska Akademia Planowania Przestrzeni Publicznej jest jednym z elementów przedsięwzięcia strategicznego Pomorskie Laboratorium Przestrzeni Publicznej, które realizuje cele Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego 2030. Projekt ma charakter cykliczny, a w kolejnych latach potencjał merytoryczny i organizacyjny Samorządu Województwa Pomorskiego oraz gdańskich uczelni będzie mógł wesprzeć kolejne gminy. W 2019 roku studenci Politechniki Gdańskiej, Uniwersytetu Gdańskiego oraz Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku przygotowywali koncepcje zagospodarowania w miejscowości Odry na terenie Gminy Czersk.

fot. Gregmar