Narzędzie dialogu terytorialnego z samorządami lokalnymi towarzyszące wdrażaniu Planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego 2030 oraz prace nad przygotowaniem nowego programu wzmacniania kompetencji merytorycznych samorządów lokalnych w zakresie kształtowania przestrzeni publicznej to zagadnienia przedstawione w ramach pierwszego dnia tegorocznego Krajowego Forum Miejskiego. Charakter i doświadczenia współpracy samorządu regionalnego z samorządami lokalnymi przybliżał uczestnikom Dyrektor Pomorskiego Biura Planowania Jakub Pietruszewski.

Dialog terytorialny to kluczowy instrument realizacji polityki przestrzennej województwa pomorskiego. Jego celem jest przede wszystkim wymiana informacji pomiędzy przedstawicielami samorządów lokalnych i samorządu województwa na temat planowanych kierunków rozwoju oraz zmian w przestrzeni. To także płaszczyzna służąca dyskusji na temat zapisów Planu, w szczególności wynikających z niego wytycznych i rekomendacji oraz możliwości ich implementacji w lokalnych dokumentach planistycznych i strategicznych gmin. Na przestrzeni ostatnich sześciu lat narzędzie to wykorzystywano do współpracy z jedną czwartą pomorskich gmin, a u podstaw tego instrumentu znalazły się doświadczenia z prac nad koncepcją polityki miejskiej województwa pomorskiego.

Koncepcja zrównoważonej polityki miejskiej województwa pomorskiego została przyjęta przez Zarząd Województwa Pomorskiego w 2013 roku. Zgodnie z przyjętym założeniem służyła ona w szczególności sformułowaniu zasad i priorytetów prowadzenia polityki miejskiej na poziomie regionalnym, których odzwierciedleniem były zarówno zapisy Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego, jak też Planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego 2030. Sporządzona diagnoza przyczyniła się również do lepszego adresowania interwencji w ramach ówczesnego programu regionalnego. Prace nad koncepcją były prowadzone we współpracy z samorządami lokalnymi. Doświadczenia tej współpracy oraz przyjęte przez Samorząd Województwa Pomorskiego zasady prowadzenia polityki względem obszarów miejskich wykorzystywano następnie w pracach nad planem zagospodarowania przestrzennego województwa.

Narzędziem współpracy z samorządami lokalnymi na poziomie procesów inwestycyjnych jest natomiast Pomorskie Laboratorium Przestrzeni Publicznej. Do podjęcia tej inicjatywy przyczyniła się przede wszystkim obserwacja zmian zachodzących w przestrzeni w ciągu ostatnich lat, w tym duży problem niskiej jakości przestrzeni publicznych oraz brak ich dostosowania do potrzeb różnych grup użytkowników. Upowszechnianie pozytywnych wzorców oraz podnoszenie standardu kształtowania przestrzeni należą do kluczowych elementów tego przedsięwzięcia strategicznego.

Wystąpienie dotyczące sposobu realizacji polityki miejskiej poprzedzał panel dotyczący roli samorządów regionalnych we wdrażania na poziomie poszczególnych regionów ustaleń Krajowej Polityki Miejskiej 2030. Jego uczestnikiem był między innymi Dyrektor Departamentu Regionalnego i Przestrzennego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego Adam Mikołajczyk, który przybliżył doświadczenia z wykorzystania instrumentów Zintegrowanych Porozumień Terytorialnych oraz Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Istotną rolą samorządu regionalnego było moderowanie partnerskiej współpracy służącej realizacji przedsięwzięć rozwojowych.