Bulwary nad rzeką Słupią to przedsięwzięcie, które otrzymało tytuł Najlepszej Przestrzeni Publicznej Województwa Pomorskiego w szesnastej edycji konkursu organizowanego przez Zarząd Województwa Pomorskiego. Kapituła Konkursu podjęła również decyzję o przyznaniu dwóch wyróżnień oraz nagrody specjalnej. Laureatów tegorocznej edycji uhonorowano w trakcie uroczystej gali, która odbyła się 18 listopada 2024 roku w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku. Specjalnymi gośćmi wydarzenia byli architekt krajobrazu Kasper Jakubowski oraz Maciej Kaufman i Justyna Dziedziejko z pracowni Archigrest i Toposcape, współautorzy projektu Parku Akcji Burza na Kopcu Powstania w Warszawskiego w Warszawie.

Konkurs Najlepsza Przestrzeń Publiczna Województwa Pomorskiego został zainicjowany przez Samorząd Województwa Pomorskiego w 2005 roku. Stanowił wówczas jedną z pierwszych tego typu inicjatyw w Polsce, dając możliwość prezentacji osiągnięć wszystkich grup interesariuszy zaangażowanych w proces kształtowania wysokiej jakości rozwiązań projektowych. W jego blisko dwudziestoletniej historii wyróżniono szereg realizacji z różnych części województwa pomorskiego, które uwzględniały przedsięwzięcia o zróżnicowanym charakterze i skali. W tym roku ogłoszona została jego szesnasta edycja.

Nagroda główna za bulwary nad rzeką Słupią

W tegorocznej edycji Konkursu nagrodę główną za realizację najlepszego przedsięwzięcia w przestrzeni publicznej przyznano dla projektu Bulwary nad rzeką Słupią w Słupsku zrealizowanego przez Miasto Słupsk na podstawie projektu opracowanego przez zespół autorski Socha Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, przy udziale generalnego wykonawcy firmy Strabag. Przedsięwzięcie zostało docenione za wykreowanie przestrzeni łączącej w wymiarze urbanistycznym zróżnicowane pod względem funkcji i struktury fragmenty Śródmieścia Słupska oraz wytworzenie nowej przestrzeni stanowiącej integralną część struktury urbanistycznej miasta.

W ocenie Kapituły Konkursu realizacja ta stanowi szczególnie cenny przykład udanej interwencji polegającej na otwarciu Śródmieścia Słupska na walory społeczne oraz krajobrazowe i przyrodnicze środkowego odcinka rzeki Słupi. Interwencja ta przyczyniła się jednocześnie do całkowitej zmiany wizerunku tego obszaru poprzez stworzenie otoczenia dla obiektów historycznych pełniących ważne funkcje społeczne i kulturalne, a także poprzez połączenie dwóch brzegów rzeki Słupi nowymi obiektami inżynierskimi stanowiącymi tło codziennego życia mieszkańców.

Kompleksowe przygotowanie przedsięwzięcia, obejmujące między innymi organizację konkursu studialnego, w tym w szczególności bardzo precyzyjne zdefiniowanie celów oraz przedmiotu konkursu, a następnie odzwierciedlenie jego wyników w procesie pozyskiwanej dokumentacji projektowej przy uwzględnieniu obowiązujących na terenie miasta standardów kształtowania zieleni, małej architektury i dostępności dla osób ze szczególnymi potrzebami, pozwoliło na stworzenie przestrzeni publicznej wysokiej jakości, stanowiącej przy tym ważną część struktury urbanistycznej miasta, co świadczy świadomej realizacji jego polityki przestrzennej.

Nagrodę w trakcie uroczystości podsumowującej tegoroczną edycję konkursu z rąk Marszałka Województwa Pomorskiego Mieczysława Struka odebrała Zastępczyni Prezydentki Słupska Marta Makuch wraz z Miejskim Architektem Maciejem Araszkiewiczem. Zespół projektantów reprezentował Łukasz Figat, a generalnego wykonawcę inwestycji przedstawiciele firmy Strabag.

Wyróżnienia dla przedsięwzięć zrealizowanych na terenie miast

W konkursie przyznano również dwa wyróżnienia w kategorii najlepszych przedsięwzięć zrealizowanych na terenie miast. Wyróżnienie pierwszego stopnia zostało przyznane za Park leśny na Oksywiu. Połączenie piesze między Oksywiem Górnym a Oksywiem Dolnym w Gdyni, które zostało zrealizowane przez Gminę Miasta Gdyni oraz Laboratorium Innowacji Społecznych na podstawie projektu opracowanego przez Autorską Pracownię Architektury CAD z Warszawy. Podstawę do opracowania projektu stanowiła natomiast koncepcja Pracowni Architektonicznej Kaja Pobereżny, która została wyłoniona w ramach konkursu architektonicznego. Generalnym wykonawcą była firma FB Jelcz z Chwaszczyna.

Przedsięwzięcie zostało docenione za swoją szczególną użytkowość polegającą na bardzo praktycznym rozwiązaniu problemu przestrzennego połączenia dwóch części dzielnicy Oksywie w ramach niełatwego pod względem topograficznym i użytkowym obszaru, co zostało przeprowadzone w ramach pogłębionego procesu planowania urbanistycznego. Pomimo wiodącej funkcji użytkowej przestrzeni realizacja przedsięwzięcia w formule konkursu architektonicznego pozwoliła na wyeksponowanie walorów rekreacyjnych miejsca zlokalizowanego w obrębie dzielnicy o silnie przemysłowym oraz wojskowym charakterze, tworząc tym samym ważny punkt orientacyjny oraz podstawę do rozwoju w jej obrębie nowego parku leśnego dla mieszkańców dynamicznie rozwijających się północnych dzielnic Gdyni.

Przestrzeni pierwotnie zdefiniowanej jako połączenie dwóch odseparowanych od siebie części dzielnicy nadano jasno określoną funkcję społeczną poprzez atrakcyjny sposób zagospodarowania tworząc przy tym również ważny punkt orientacyjny w strukturze przestrzennej miasta. Szczególne znaczenie miało również osadzenie koncepcji o studialnym charakterze w trudnych warunkach terenowych obszaru związanych z położeniem na krawędzi tak zwanej Kępy Oksywskiej, co wymagało szczególnego kunsztu zespołu projektowego odpowiadającego za sporządzenie szczegółowej dokumentacji projektowej.

Nagrodę w trakcie uroczystości odebrał Sekretarz Miasta Gdyni wraz z zespołem Laboratorium Innowacji Społecznych, a także współautorki koncepcji projektowej Kaja Pobereżny, Bogna Olejarz i Agnieszka Mrozek. Wykonawców inwestycji reprezentowali przedstawiciele firmy FB Jelcz.

Wyróżnienie trzeciego stopnia przyznano natomiast dla przedsięwzięcia pod nazwą Garnizon. Zagospodarowanie terenu byłych koszar wojskowych w Gdańsku Wrzeszczu, które zrealizowane zostało przez Grupę Inwestycyjną HOSSA na podstawie projektu pracowni architektonicznej Grupy Inwestycyjnej HOSSA.

Przedsięwzięcie zostało docenione za pozytywny przykład kształtowania przestrzeni publicznych w obrębie nowych struktur urbanistycznych oraz osiedli mieszkaniowych. Realizacja stanowi cenny przykład zróżnicowania skali i funkcji przestrzeni publicznych przy zachowaniu dużej spójności poszczególnych etapów realizacji całego założenia urbanistycznego. Poprzez umiejętne łączenie funkcji zwiększono atrakcyjność całego założenia tworząc przestrzeń codziennego życia nie tylko dla mieszkańców osiedla, ale integralną część struktury urbanistycznej gdańskiego Wrzeszcza. Wyróżnienie w trakcie gali odebrali Członek Zarządu Grupy Inwestycyjnej HOSSA Dariusz Belczewski oraz reprezentująca zespół architektów inwestora Maja Dynak.

Nagroda specjalna za zagospodarowanie Góry Markowca

W tegorocznej edycji konkursu Kapituła podjęła decyzję o przyznaniu nagrody specjalnej przyznanej za postrzeganie przestrzeni jako strategicznego zasobu dla rozwoju samorządu lokalnego. Została ona przyznana za realizację przedsięwzięcia Zagospodarowanie Góry Markowca w Rumi zrealizowanego przez Gminę Miejską Rumia na podstawie projektu pracowni IDeeS Architektura i Krajobraz Izabela Sykta. Generalnym wykonawcą była firma Budowlano-Drogowa MTM z Gdyni. Przedsięwzięcie zostało docenione za szczególne działanie samorządu lokalnego polegające na wykreowaniu nowej przestrzeni publicznej w obrębie terenu ważnego z punktu widzenia tożsamości wspólnoty samorządowej, który pierwotnie stanowił własność prywatną i został pozyskany przez Gminę Miejską Rumia w celu realizacji przedsięwzięcia oraz udostępnienia terenu w szerszym zakresie mieszkańcom.

Realizacja stanowi nie tylko ważny przykład kreowania współczesnej tożsamości miasta w oparciu o historyczną funkcję terenu, ale również tworzenia nowych połączeń struktury przestrzennej miasta z walorami rekreacyjnymi Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego poprzez wykreowanie ważnego i atrakcyjnego z uwagi na swoją formę architektoniczną punktu orientacyjnego, który ma potencjał zaistnienia w szerokiej świadomości społecznej ze względu na spektakularność i atrakcyjność architektoniczną obiektu. Pozyskanie terenu oraz sposób jego udostępnienia mieszkańcom stanowią istotny w ostatnich latach przykład postrzegania interwencji w przestrzeni publicznej jako przedsięwzięcia o strategicznym znaczeniu dla rozwoju samorządu lokalnego.

Nagrodę z rąk Marszałka Mieczysława Struka odebrał Wiceburmistrz Rumi Ariel Sinicki z pracownikami Urzędu Miasta Karoliną Kreft oraz Maciejem Iłgowskim. Projektantów reprezentowali Izabela Sykta oraz Dariusz Sykta, a wykonawcę inwestycji firmę MTM z Gdyni Waldemar Kalinowski.

Spośród trzydziestu czterech przedsięwzięć zgłoszonych w tegorocznej edycji konkursu do ścisłego finału zakwalifikowano dziewięć z nich. Miejsca te odwiedziła następnie Kapituła Konkursu, która osobiście mogła przyjrzeć się poszczególnym realizacjom, aby wyłonić najlepszą z nich. W pracach Kapituły wzięli udział przedstawiciele środowiska projektowego i środowiska akademickiego związanego z tematyką kształtowania przestrzeni publicznej, w tym osoby wskazane przez organizacje stowarzyszeń oraz samorządów zawodowych architektów, architektów krajobrazu i urbanistów. Pracami Kapituły kierowała profesor Iwony Dzierżko-Bukal z Wydziału Architektury Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, a w jej skład weszli profesor Karolina Krośnicka reprezentująca Wojewódzką Komisję Urbanistyczno-Architektoniczną, Przewodniczący Rady Pomorskiej Okręgowej Izby Architektów doktor Bartosz Macikowski, Prezes Zarządu Oddziału Wybrzeże Stowarzyszenia Architektów Polskich doktor Natalia Balcerzak oraz członek Oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich w Słupsku architekt Andrzej Poźniak, Prezes Zarządu Oddziału w Gdańsku Towarzystwa Urbanistów Polskich doktor Weronika Mazurkiewicz i doktor Anna Gałecka-Drozda z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu reprezentująca Stowarzyszenie Architektury Krajobrazu.

W skład Zespołu Sekretarzy tegorocznej edycji Konkursu weszli Maja Chyżyńska, Karolina Duljas, Anna Łoziak oraz Konrad Młynarczyk z Pomorskiego Biura Planowania Regionalnego. Materiały dla potrzeb prowadzonego procesu oceny zgłoszeń wykonywali również Kamila Wiewiórska, Sergiusz Lindyberg oraz Maciej Radzikowski.