W dniu 9 grudnia 2015 roku na Politechnice Gdańskiej obyła się międzynarodowa konferencja Vibrant Public Spaces: Przestrzenie Publiczne Tętniące Życiem, w trakcie której poznaliśmy zwycięzców 10 edycji Konkursu Najlepsza Przestrzeń Publiczna Województwa Pomorskiego. Konferencja była również okazją do promocji albumu podsumowującego jego wszystkiego dotychczasowe edycje. W konkursie przyznano nagrodę główną oraz wyróżnienia pierwszego i drugiego stopnia.

Nagroda główna

Nagrodę główną otrzymał projekt Nadraduńskiego Centrum Turystyczno-Rekreacyjnego w Stężycy będący przykładem przestrzeni publicznej charakteryzującej się wybitnymi walorami krajobrazowymi, promującej sporty wodne i funkcje turystyczne regionu. Proekologiczna propozycja zagospodarowania brzegów jeziora jest bardzo pomysłowa, a jednocześnie prosta i pełna szacunku dla przyrody. Podmokły i niedostępny brzeg jeziora został udostępniony społeczności dzięki zasługującej na najwyższe uznanie odważnej, choć jednocześnie skromnej w formie plastycznej konstrukcji pozwalającej odwiedzającym na obserwację środowiska.

Realizacja efektownie wpisała się w krajobraz i kreatywnie wykorzystuje potencjał środowiskowy otoczenia, wyznaczając właściwy, pozbawiony pretensjonalności kierunek myślenia o zagospodarowaniu brzegów licznych jezior w naszym regionie. Z uwagi na walory, bogatą ofertę możliwości spędzania wolnego czasu oraz położenie w atrakcyjnym turystycznie rejonie województwa, projekt ma szansę zaistnienia jako jedna z promocyjnych ikon, pozwalających na identyfikację województwa pomorskiego jako obszaru atrakcyjnej i nowoczesnej turystyki przyrodniczej.

Wyróżniania pierwszego stopnia

Wyróżnienie pierwszego stopnia za działania zrealizowane na terenie obszarów miejskich otrzymało Miasto Gdańsk w związku z realizacją ulicy Wajdeloty. Działania podjęte przy ulicy Wajdeloty pozwoliły na przeprowadzenie rewitalizacji istniejącej przestrzeni miejskiej, podniesienie jej walorów estetycznych oraz poziomu odczuwanego bezpieczeństwa, w skutek czego nastąpiła pozytywna zmiana w postrzeganiu tej ulicy przez mieszkańców ulicy, dzielnicy Dolny Wrzeszcz i miasta Gdańska. Dla nich wygląd ulicy Wajdeloty stanowić może rodzaj narracji krajobrazowej. Historia i wydarzenia przeszłości zostały tu wykorzystane do wprowadzenia nowych funkcji oraz ukształtowania miejsc tożsamości. Wyeksponowanie walorów architektonicznych spowodowało przewartościowanie symboli, detali kompozycji oraz odczuwalnej przyjemności wizualnej. Program przekształcenia ulicy Wajdeloty uruchomił proces przyciągania i skupiania w tym miejscu ludzi młodych, od których zależy przyszłość Gdańska. Projekt wskazuje jedną z możliwych dróg rewaloryzacji zaniedbanej przestrzeni miejskiej. Należałoby mieć nadzieję, że przekształcenia dzielnicy będą kontynuowane zarówno przez miasto jak i samych mieszkańców, a podobne miejsca pojawią się w innych miastach pomorskich.

W kategorii działań zrealizowanych na obszarach wiejskich wyróżnienie pierwszego stopnia otrzymała Gmina Smętowo Graniczne, która została doceniona za Budowę wiejskiego centrum historyczno-edukacyjnego w miejscowości Frąca wraz z rewitalizacją zabytkowego parku, infrastruktura techniczną, małą architekturą, zielenią towarzyszącą, dojściami i dojazdami, parkingiem. Wiejskie Centrum Historyczno-Edukacyjne zachwyca prostotą realizacji zamierzenia programowego. To przykład minimalistycznej i dyskretnej ingerencji w trakcie prowadzenia działań rewitalizacyjnych założenia parkowego. Dzięki szacunkowi dla atmosfery naturalnej otoczenia zachowano genius loci. Przyjęte rozwiązania funkcjonalne pozwoliły na wykorzystanie zaniedbanego założenia parkowego w celu stworzenia centrum kulturalnego wsi. Realizację cechuje samodyscyplina i wysoka kultura ingerencji w krajobraz. Skromny, ale funkcjonalny budynek Centrum Kultury i Oświaty dopełnia oczekiwań miejscowej społeczności w sferze integracji. Wartością przekształconej przestrzeni jest oddziaływanie edukacyjne i kulturowe w zdegradowanym, zapomnianym obszarze popegeerowskiej miejscowości. Podstawowy walor realizacji to wskazanie drogi dla rewaloryzacji licznych w regionie parków podworskich (wiejskich). Jest ona wzorem niskobudżetowego działania w ramach akcji społecznej, pozwalającej na aktywizację lokalnego środowiska i stworzenie przestrzeni publicznej cechującej się wysokimi walorami estetycznymi.

Wyróżnienia drugiego stopnia

W Konkursie przyznano również wyróżnienia drugiego stopnia. Za działania zrealizowane na terenie miast uhonorowano Miasto Wejherowo za projekt Szlakiem Nut Kaszubskich po Wejherowie. Projekt otrzymał wyróżnienie za indywidualne podejście do interwencji w przestrzeń publiczną miasta oraz niekonwencjonalne nawiązanie do kultury i tradycji kaszubskiej. Jest to przykład przestrzeni tematycznej, eksploatującej symboliczno-kulturowe treści i lokalny patriotyzm. Kilkustopniowa, staranna aranżacja przestrzeni wokół punktowych interwencji stanowi dobry początek dla możliwości wykształcenia w mieście tematycznego ciągu pieszego, który dzięki zlokalizowanym na jego trasie „nutom kaszubskim” zorganizuje przestrzennie najważniejsze zabytki historyczne i etnograficzne miasta. Realizacja, z uwagi na kontekst kulturowy i zasięg terytorialny jest niewątpliwym uatrakcyjnieniem przestrzeni miejskiej i parkowej, stanowiąc jednocześnie inspirację dla spontanicznych i aranżowanych działań i aktywności o charakterze społecznościowym.

Za działania zrealizowane na obszarach wiejskich wyróżnienie drugiego stopnia otrzymał projekt Przystani kajakowej nad rzeką Wierzyca w Starej Kiszewie wraz z targowiskiem gminnym. Zrealizowany projekt charakteryzuje się interesującym połączeniem funkcji zazwyczaj odrębnych przestrzennie – przystani kajakowej i targowiska. Inwestycja wykorzystała istniejący akwen położony w centrum wsi, zmieniając jego przeznaczenie i wplatając w atrakcyjny sposób w przestrzeń wiejską. Dzięki dogodnej lokalizacji przystań może przyciągać uczestników spływów kajakowych do odwiedzenia wsi. Miejsce ma potencjał aby stać się centrum różnorodnych działań wspólnotowych – jarmarków tematycznych, rajdów, konkursów, spotkań rodzinnych i towarzyskich. Targowisko jest zaprojektowane wzorowo, z zachowaniem zasad ładu przestrzennego i porządku funkcjonalnego. Opracowanie projektowe i realizacja przyciąga uwagę dzięki nadanym obiektom i miejscu walorom jednolitego wizerunku oraz cechom budującym tożsamość.